tytuł: Kiedy pozwolić? Kiedy zabronić?

autor: Robert MacKenzie

tłumaczenie: Olena Waśkiewicz

wydawnictwo: GWP Gdańskie-Wydawnictwo Psychologiczne

ilość stron: 340

data premiery: 25-09-2012

Dzieci potrzebują zasad, które nadadzą ich życiu czytelną strukturę. Nakładanie ograniczeń i pilnowanie ich przestrzegania jest zadaniem rodziców. Tylko rodzic, który jasno, czytelnie określa granice, zapewnia dziecku poczucie bezpieczeństwa. Ograniczenia dyktowane są zarówno względami bezpieczeństwa, jak i potrzebą wyznaczenia odpowiednich relacji międzyludzkich, a także nauczenia dziecka odróżniania dobra od zła. W miarę rozwoju dzieci, granice muszą być wciąż na nowo dostosowywane do ich potrzeb.

Robert MacKenzie w książce Kiedy pozwolić? Kiedy zabronić? pokazuje, że dzieci chcą i potrzebują rozumieć reguły rządzące ich światem. Chcą wiedzieć, czego się od nich oczekuje, jakie są ich relacje z innymi ludźmi, na co mogą sobie pozwolić oraz co się dzieje, kiedy pozwolą sobie na zbyt wiele. Wszystkie dzieci odczuwają potrzebę testowania i odkrywania otaczającego je świata. Jednak jednocześnie potrzebują wyraźnie wytyczonych granic, określających zakres ich działań. Potrzebują jasnych komunikatów na temat zasad i oczekiwań, aby nauczyć się powszechnie akceptowanych zachowań. Określanie granic uczy dzieci, jak żyć. Dziecko czuje się zagubione, gdy w procesie wychowywania rodzice nie określają jasno swoich oczekiwań lub gdy nie są konsekwentni w egzekwowaniu ustalanych przez siebie zasad. Ale trzeba też pamiętać, że zbyt sztywne i surowe zasady i oczekiwania też nie zapewniają poczucia bezpieczeństwa dziecku, które staje się wówczas buntownicze lub zalęknione. Autor książki Kiedy pozwolić? Kiedy zabronić? podpowiada rodzicom jak radzić sobie z wytyczaniem dziecku jasnych, prostych, mocnych, a zarazem elastycznych granic. Wskazuje również, że trudności, jakich w tym zakresie doświadcza wielu rodziców, wynikają między innymi z ich własnych kłopotów z określaniem własnych granic. Robert MacKenzie omawia typowe błędy popełniane przez rodziców, wyznaczających dziecku zbyt sztywne, zbyt szerokie lub niestałe granice. Opisuje również granice odpowiednie dla dzieci na różnym etapie rozwoju oraz skuteczne metody ich ustalania.

Dzięki książce Kiedy pozwolić? Kiedy zabronić? dowiemy się między innymi, jak uczyć dwulatka odpowiedzialności i jak postępować ze zbuntowanym nastolatkiem, jak skutecznie rozwiązywać problemy wychowawcze, mądrze wyciągać konsekwencje i położyć kres konfliktom w rodzinie. W kolejnych rozdziałach przedstawiana jest całościowa i spójna metoda wychowywania dzieci realizowana poprzez określanie obowiązujących zasad i oczekiwanych zachowań. Wskazówki wychowawcze są proste, uporządkowane i dostosowane do kolejnych etapów rozwoju dziecka – od drugiego roku życia aż do wieku nastoletniego. W przystępny sposób autor pokazuje w jaki sposób możemy przerwać błędną komunikację z naszymi dziećmi, która w skrócie wygląda tak: z naszej strony wielokrotne powtarzanie próśb do dziecka, wielokrotne przypominanie, przekonywanie, wygłaszanie kazań, oskarżenia, w przypadku poczucia bezsilności także groźby, słowne obrażania, krzyki lub nawet klapsy, a ze strony dziecka ignorowanie naszych komunikatów, targowanie się, wykłócanie, opór. Robert MacKenzie szczegółowo omawia, jak stosować różne metody, dzięki którym możemy przerwać tę nieskuteczną komunikację: udzielanie dziecku jasnych komunikatów werbalnych, stosowanie procedury upewniania się, przecięcia lub ochłonięcia, wysyłanie zachęcających komunikatów, dawanie przykładu właściwego zachowania, stosowanie metody odkrywania możliwości wyboru, wyciąganie konsekwencji, przejmowanie kontroli fizycznej.

Wszystkie wychowawcze propozycje zawarte w książce Kiedy pozwolić? Kiedy zabronić? oparte są na poszanowaniu wzajemnych praw – dorosłego i dziecka. Taką na przykład propozycją jest procedura ochłonięcia, która pozwala utrzymać kontrolę nad emocjami dziecka i własnymi, i z szacunkiem do dziecka, konsekwentnie i spokojnie egzekwować ustalone reguły, ucząc dziecko odpowiedzialności za własne postępowanie.

Oprac. Lidia Wojtaszewska - pedagog